Rodzaje napięć

Z punktu widzenia ochrony przeciwporażeniowej rozróżnia się kilka rodzajów napięć elektrycznych.

Napięcie robocze jest to napięcie między częściami przewodzącymi obwodu elektrycznego a ziemią lub między częściami przewodzącymi należącymi do różnych biegunów obwodu elektrycznego. Napięcie to może utrzymywać się stale lub dorywczo i jest zbliżone swą wartością do napięcia znamionowego.

Napięcie znamionowe jest to napięcie, na które urządzenia lub instalacje elektryczne zostały zaprojektowane i zbudowane.

Napięcia znamionowe prądu przemiennego do 1000 V i prądu stałego do 1500 V zgodnie z normą PN-91/E-05010 podzielono na dwa zakresy w sposób podany w tabeli.

Zakres 1 napięć (poz. 1) został dodatkowo podzielony na wartości pośrednie. Wartości podane w pozycjach 2 i 3 dotyczą szczególnych przypadków i należy je stosować w zależności od warunków środowiskowych (rodzaj osób przebywających w danym środowisku i ich kwalifikacje, rezystancja ciała ludzkiego, kontakt ludzi z potencjałem ziemi).

Podane w tablicy dla zakresu II graniczne wartości w poz. 1 odnoszą się do napięć między fazą a ziemią lub biegunem a ziemią w układach z uziemieniami (TN lub TT), zaś graniczne wartości w poz. 2 odnoszą się do napięć między różnymi fazami lub różnymi biegunami zarówno układów z uziemieniami, jak i izolowanych.

Jeżeli na skutek uszkodzenia izolacji przez uziemione urządzenie popłynie prąd zwarciowy do ziemi, to na powierzchni ziemi wokół urządzenia pojawi się napięcie, którego wartość będzie się zmniejszać w miarę wzrostu odległości od urządzenia. W sytuacji takiej mogą wystąpić niebezpieczne wartości napięć dotykowych i krokowych.

Napięcie dotykowe jest to napięcie pojawiające się między częściami jednocześnie dostępnymi w przypadku uszkodzenia izolacji. Wartość napięcia dotykowego zależy od wartości napięcia roboczego oraz od rezystancji między obudową urządzenia a ziemią. Napięcie dotykowe jest zwykle mniejsze od napięcia roboczego, a jego wartość jest tym mniejsza, im mniejsza jest wartość rezystancji uziemienia obudowy uszkodzonego urządzenia. Jeżeli jednak urządzenie, w którym nastąpiło uszkodzenie izolacji, jest odizolowane od ziemi, to napięcie dotykowe może osiągnąć wartość równą napięciu roboczemu.

Napięcie krokowe jest to napięcie występujące między dwoma punktami na powierzchni gruntu lub stanowiska, odległymi od siebie o 1 m.

Napięcie rażeniowe jest to spadek napięcia na ciele ludzkim podczas przepływu prądu rażeniowego.

Napięcie dotykowe spodziewane jest to najwyższe napięcie dotykowe, które może wystąpić w urządzeniach lub instalacji elektrycznej w przypadku uszkodzenia izolacji, gdy wartość impedancji w miejscu zwarcia jest pomijalna.

Napięcie dotykowe dopuszczalne (symbol UL) jest to największa wartość napięcia dotykowego, które może się długotrwale utrzymywać w określonych warunkach. Jako wartości napięć dopuszczalnych przyjęto wartości napięć dotykowych, dla których dopuszczalny czas wyłączenia wynosi 5 s. Dla warunków środowiskowych szczególnych, przyjęto mniejsze wartości dopuszczalnych napięć dotykowych (odpowiednio 25 V a.c. i 60 V d.c.). Do środowisk szczególnych zalicza się tereny otwarte, łazienki, natryski, sauny, obory i chlewnie, pomieszczenia produkcyjne o wilgotności względnej powyżej 75% oraz o temperaturze powyżej 35°C lub poniżej —5°C.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *